'Ankerkuilvissen heeft de toekomst', zegt visser Jurre Kerkhof aan de dek van zijn ZK 1. 'Daar ben ik van overtuigd. Het zou nu al commercieel haalbaar zijn om op die manier te vissen.'

Kerkhof draait samen met garnalenhandelaar Onno Nienhuis van Hendrikson Shrimping sinds maart van dit jaar proef met ankerkuilen. Die netten werden tot halverwege de vorige eeuw gebruikt op de rivieren, maar ook op de Lauwerszee, zoals het Lauwersmeer toen heette. Sindsdien zijn de ankerkuilen min of meer in de vergetelheid geraakt.

Goedkoper

Het gebruik van deze netten is veel goedkoper dan de zogeheten boomkor-netten, die nu gebruikt worden voor de garnalenvisserij. Die boomkorren worden met klossen over de zeebodem getrokken door een kotter. De garnaal springt op en komt in het net terecht.

Bij een ankerkuil wordt een kotter stilgelegd bij dood tij. Bij eb of vloed stroomt er vervolgens water door het net- de ankerkuil- zonder dat het schip hoeft te varen. 'Er is dus geen bodemberoering', zegt Kerkhof, terwijl hij een vers shaggie in zijn mondhoek steekt.

'En er wordt nauwelijks diesel gebruikt, behalve een beetje voor de generator die stoom opwekt voor de apparatuur aan boord. En o ja, de netten slijten ook minder snel.'

'Ik denk dat de Waddenzee straks helemaal dicht gaat voor de visserij', zegt Nienhuis. 'Ik hoop het niet, maar ik denk het wel. Op deze manier kunnen we in dialoog blijven met de overheid, want een duurzamer manier van vissen dan met een ankerkuil is er niet.'

De ankerkuilen van Kerkhof zijn 54 meter lang. De opening aan de voorkant is 8 bij 6 meter. 'Vergis je niet in de hoeveelheid water die door de netten stroomt', zegt hij. 'Kijk maar eens naar het schuim op het water, hoe snel het voorbij trekt. Per net gaat er zo'n 50 kubieke meter water per seconde doorheen.'

Groot anker

Een buitenformaat anker houdt de kotter op zijn plaats. 'Als ik aan de kade lig zie ik voorbijgangers wel eens verbaasd kijken naar dat grote anker op deze kleine kotter. Maar zoals nu giert het van het tij, zo noemen we dat als er een sterke stroming is. Dan kan ik niet eens met beide ankerkuilen tegelijk vissen, want dan trek ik de kotter door het anker heen'.

Inmiddels zijn we aangekomen bij het gat van Schiermonnikoog, ten zuidoosten van het eiland. 'In dit gat stroom het lekker', zegt Kerkhof, terwijl hij de ankerkuil aan bakboord in stelling brengt. Dat doet hij in z'n eentje, net als alle andere werkzaamheden aan boord.

Niet veel later heeft het net zich door de stroming in volle lengte uitgestrekt en maakt Kerkhof de opening aan de voorkant zo groot mogelijk. Daarna wijdt hij zich aan het bereiden van de lunch. Niet veel later hangt de geur van gebakken eieren met spek in de kleine kajuit. De koffiemachine maakt overuren. 'Ik ben een enorme koffieleut', zegt Jurre grijnzend.

'Ik ben al lang garnalenvisser', vervolgt hij, 'en daarvoor heb ik op een schelpenzuiger gewerkt. Maar weet je wat ik het allermooiste vind? Dat is niet vissen, maar het maken van de netten. Dat is prachtig werk.'

In korte tijd al veel gevangen

Na een kwartiertje vissen haalt Kerkhof het net weer naar binnen. 'Normaal gesproken kan de ankerkuil 4 à 5 uur achter elkaar z'n werk doen, maar ik zal laten zien wat er in korte tijd al gevangen is. Kijk, grote garnalen, spiering, haring, scholletjes, tong.'

De garnalen zijn mooi groot, maar de meeste vis is ondermaats. 'We moeten dus nog uitzoeken wanneer we welke netten moeten gebruiken', zegt de Zoutkamper visser.

Keurmerk

'We richten ons vooral op garnaal', zegt Onno Nienhuis. 'Ik zou graag willen dat er een nieuw keurmerk komt, dat nog verder gaat dan de keurmerken die er nu al zijn. Ik ben ervan overtuigd dat er straks vraag is naar garnalen die op deze duurzame manier zijn gevangen.'