HendrikSon Shrimping onder de radar vandaan

ZOUTKAMP – Het veelkleurige bedrijf HendrikSon Shrimping bestaat tien jaar. De hoogste tijd om onder de radar vandaan te komen. Op bezoek bij Onno Nienhuis in zijn statige kantoor op de oude zeedijk naast de sluis van Zoutkamp met uitzicht op het Lauwersmeer en het Reitdiep.

HendrikSon is een veelzijdig bedrijf. Directeur-eigenaar Onno Nienhuis (50) handelt in tropische garnalen en rivierkreeftjes en heeft een eigen garnalenkwekerij in Indonesië, maar werd vorig jaar ook de grootste koper van Noordzeegarnalen op de klok van afslag Lauwersoog, financiert garnalenkotters en heeft zelf ook nog eens de kustvisser ZK 1 in de vaart. Tien jaar heeft Nienhuis er bewust voor gekozen om low-profile te opereren. Na een jaar coronacrisis en dus nauwelijks reizen, weinig klantenbezoek en geen beurzen kiest hij voor meer zichtbaarheid. Met meer activiteit op social media en de lancering van een website. 

Start

Onno Nienhuis – hij heeft vijf zussen – is de enige zoon van Hendrik Nienhuis (84), voormalig directeur-mede-eigenaar van Heiploeg en nog altijd actief, bijvoorbeeld als mede-eigenaar van de kotters UK 200 en SC 28. Nienhuis senior was na zijn tijd bij de Koninklijke Marine eerst op een bank in Groningen aan de slag gegaan, alvorens zijn pa – de molenaar van Zoutkamp – voor hem een goed woordje deed bij handelaar Hendrikus Heidema (1921-1994).



Op school bakte junior er naar eigen zeggen niet zoveel van. ,,Ik hield meer van de praktijk, en vader had dat goed door. Ik vond van alles leuk om te doen, behalve leren. Toen ik 19 was mocht ik bij Heiploeg komen werken, maar ik moest wel zelf mijn positie zien te verdienen. Pa’s compagnon Matthijs van der Ploeg werd mijn baas. Ik begon op de afdeling inkoop van non-food, vooral verpakkingsmateriaal dus. Van Matthijs kreeg ik een CAO-boekje overhandigd, waarin ik kon lezen wat ik zou kunnen verdienen. Vader was als de dood om mij voor te trekken. Vijf jaar later wist ik hoegenaamd nog niets van garnalen, terwijl mijn vader aan het roer stond van een groot garnalenbedrijf. Vader leerde me toen dat verkopen niet de grootste kunst was, maar dat het meer draaide om de feeling voor goede inkoop. Het draait om de soorten en de sorteringen. Na het volgen van avondcursussen kwam ik drie jaar later op de inkoop- en verkoopafdeling. Gaandeweg mocht ik zaken van pa overnemen en bezocht ik Azië. Mijn eerste reis in 1997 naar India was echt afzien, pa had onze Indiase agent opdracht gegeven een aftands hotelletje voor me te regelen. Luxe was uit de boze. Pa kwam al in de jaren zeventig in Azië om kweekgarnalen in te kopen. Zeker in de winter is het veel te dun om alleen te draaien op Noordzeegarnalen. Voor een jaarrond dekking van je fabriek heb je als garnalenbedrijf import nodig. Pa maakte meestal jaarlijks één grote rondreis naar verschillende landen, zelf neem ik liever meer de tijd en reis dus graag vaker. Maar nu door corona alles stil staat, zoeken we dus noodgedwongen andere middelen om relaties warm te houden.’’

Heiploeg werd verkocht en ging meerdere keren in andere handen over. Veel en ellenlange vergaderingen begonnen Onno Nienhuis tegen te staan en met de stroom nieuwe managers van buiten en hun vakjargon had hij bepaald geen klik. In 2011 zei Nienhuis het bedrijf gedag en begon voor zichzelf. De geboorte van HendrikSon. In de loop der jaren had hij heel veel geleerd en een schat aan ervaring opgebouwd, ook bij Nienhuis Beheer van vader Hendrik. En zoals zoon Onno in de keuken en papieren kijkt bij zijn vader, kijkt en denkt vader Hendrik mee bij zijn zoon. De twee hebben hetzelfde garnalen-DNA en sparren veel, ook nu nog. ,,Er is wel sprake van een soort overlap.’’

* Eigen kwekerij in Indonesie van 15 hectare met een oogstcapaciteit van circa 120 ton vannamei-garnalen per jaar.

Garnalenkwekerij

Aan de zuidkant van het grote Indonesische eiland Sumatra bij Lampung aan de kust heeft HendrikSon een eigen garnalenkwekerij, zelf vanaf de grond opgestart door Nienhuis junior. Op akkers van in totaal 15 hectare worden vannamei-garnalen gekweekt. Gemiddeld 2 tot 3 keer per jaar kan er worden geoogst, ongeveer 120 ton per jaar. Lang niet genoeg voor de eigen handel overigens. Daarvoor wordt mondiaal bijgekocht. Voor de verwerking – pellen en invriezen – van de garnalen van de eigen kwekerij doet Nienhuis zaken met een nabijgelegen fabriek. Van de 120 ton blijft de helft over. HendrikSon verhandelt jaarlijks 500-600 ton vannamei. Die gaan allemaal naar Europa toe – ,,onbehandeld, want wij zitten in het hogere bulksegment en doen niet mee met chemicaliën’’ – en worden voor het gros op voorraad gehouden bij Kotra Logistics in Yerseke. Nienhuis noemt de Zeeuwse service ideaal. Toen vanwege de lockdown vorig jaar logistieke problemen ontstonden om Noordzeegarnalen in Marokko gepeld te krijgen, is HendrikSon voor het pellen van ‘onze’ garnalen ook uitgeweken naar de fabriek op Sumatra. Dat was overigens niet voor het eerst dat er crangon-garnalen in Azië werden gepeld. Rond de millenniumwisseling kwamen er ook Chinese garnalen als crangon crangon op de Nederlandse en Belgische markt. Onno Nienhuis had er zelf de halve oostkust van Shanghai tot Yantai voor ‘afgestroopt’, en reisde met meegebrachte monsters naar Leiden om ze te laten beoordelen door (wijlen) prof. dr. Holthuis, autoriteit op het terrein van kreeftachtigen. Dat viel positief uit voor Nienhuis. En zo kwamen Chinese garnalen in Hollandse garnalencocktails in een periode dat Noordzeegarnalen schaars waren en sky-high gingen. Maar eerlijk is eerlijk, vond en vindt ook Nienhuis, de kwaliteit van deze iets grovere garnalen was en is niet te vergelijken, vooral door andere vismethoden, andere buitentemperaturen en het koken aan de wal in plaats van aan boord. ,,Net niet dus’’, aldus Nienhuis. Heiploeg stapte er mee naar de Europese Commissie om de Noordzeegarnalen in de markt te beschermen. Om een lang verhaal snel af te ronden: de Chinese crangon-garnalen kregen als officiële naam: crangon japonicus, een soort die regelmatig als goedkoper alternatief in de schappen ligt.

Vanouds zijn (Chinese) rivierkreeftjes ook een belangrijk product voor HendrikSon. Nienhuis doet zo’n 15-20 containers per jaar en is daarmee een relatief kleine speler op de markt. De markt blijkt grillig te zijn. Eerst schoot de prijs door naar 18-19 dollar per kilo. Toen gingen meer boeren ook kreeftjes kweken en schoten de prijzen weer omlaag naar 11-12 dollar. Kwestie van vraag en aanbod. Veel van de rivierkreeftjes gaan naar Europese discounters.

Noordzeegarnalen

Niet alles is even succesvol. Een jaar geleden ging Telson op de haven van Lauwersoog failliet, HendrikSon was een van de aandeelhouders en trok naar eigen zeggen de stekker eruit met het voorfinancieren van dure voorraden. Gedacht werd aan een doorstart onder de vlag van de familie Nienhuis, maar het bod bij de curator bleek niet het hoogste te zijn. Een streep door de rekening.

Het betekende toch een nieuwe start van HendrikSon in de handel van Noordzeegarnalen; Onno Nienhuis werd vorig jaar de grootste koper op de klok in Lauwersoog. ,,Als we er niet waren ingestapt, dan was de klok ter ziele gegaan.’’ In navolging van zijn vader wil Onno Nienhuis meer vissers oproepen voor klokverkoop te kiezen en zich op die manier niet zo afhankelijk te maken van ‘de grote jongens’ op contract. ,,Alleen de klok zorgt voor echt markmechanisme.’’ HendrikSon laat zijn garnalen pellen in Marokko en dus ook in Indonesië. Garnalen voor Indonesië worden met minimale conservering heel ingevroren bij The Fish Company in Harlingen en komen na het pellen ook weer ingevroren terug. Dat garnalenprijzen de afgelopen weken een sprong hebben gemaakt naar minimaal 5 euro juicht Nienhuis bij de huidige vangsten toe. ,,We zien de vloot ploeteren en als er niet snel wat verandert zwakke broeders omvallen.’’

HendrikSon is in de loop der jaren een handvol garnalenkotters gaan financieren. Min of meer van lieverlee. ,,Wij kijken wat verder dan de banken, meer ook naar de personen. Als het even kan houden we garnalenvisserijbedrijven graag in de benen, want het wel is wel onze sector en ook onze toekomst’’, verklaart Nienhuis.

De enige kotter die ook echt eigendom van HendrikSon is is de ZK 1 ‘Mirle’. Schipper Jurre Kerkhof heeft afgelopen najaar gereageerd op een oproep van WMR om in het kader van het grote Swimway-project met de ankerkuil te willen gaan vissen en bemonsteren op de Waddenzee. De kleine Zoutkamper kustvisser is de afgelopen wintermaanden bij Miedema in Dokkumer Nieuwezijlen klaar gemaakt voor de ankerkuilvisserij. De aandacht zal vooral uitgaan naar pelagische vissoorten. ,, Het kleinschalige en duurzame karakter trekt me aan. Commercieel gezien is de visserij binnen op het Wad niet om naar het huis te schrijven.’’

,,Zoutkamp handelt wereldwijd, ik ook. Ik vind het geweldig om te reizen en met verre landen zaken te doen. Kan genieten van miljoenensteden als Shanghai en Mumbai. Maar mijn roots liggen hier, in Zoutkamp, een vissersdorp van nauwelijks 1.500 inwoners en een rijke historie. Die combi maakt wie we zijn, daarom wilde ik zo graag dit mooie huis als kantoor inrichten.’